Dobrze pamiętam swoją pierwszą wizytę w Wittenberdze. Trochę wstyd, że nastąpiło to tak późno, jakieś 4 lata po mojej ordynacji, za to akurat w roku 500-lecie Reformacji (2017). Była to konferencja NYLT – czyli młodych, konfesyjnych teologów luterańskich. Dwa lata później już jako pastor w Gródku wziąłem w udział bardziej lokalnej konferencji teologicznej, współorganizowanej przez Towarzystwo Marcina Lutra w Republice Czeskiej wraz ze związanym z Synodem Missouri Luther Academy. Zgodnie z planami podobna konferencja miała odbyć się w następnym, 2020 roku, ale jak wiemy przywędrował do nas z Chin wirus, który wiele planów pozmieniał. I dopiero teraz, w listopadzie 2021, w reżimie sanitarnym, udało się zorganizować konferencję na którą przyjechali luteranie (w większości konfesyjni) z różnych miejsc świata. Najsilniejsze grupy przybyły z Republiki Czeskiej i z Hiszpanii. Konferencja odbyła się w dniach 22.-24.11.2021 pod tajemniczym tytułem przewodnim „Missio Dei”. Szczerze powiedziawszy z terminem tym spotkałem się po raz pierwszy, mogę się co najwyżej pocieszać tym, że jestem magistrem, a nie doktorem teologii – wtedy wstyd byłby większy.
W trakcie trzech dni można było wysłuchać wykładów trzech teologów – dwóch Amerykanów i jednego Niemca. Pierwszy wykład wygłosił zastępca prezydenta (biskupa) Luterańskiego Kościoła Synodu Missouri ds. relacji międzykościelnych – ks. Jonathan E. Shaw. Podjął on bardzo aktualny temat, tzn. jak z perspektywy luterańskiej teologii, szczególnie nauki o dwóch regimentach, powinny reagować Kościoły na ograniczenia wprowadzane przez władze świeckie. Generalnie według wykładowcy powinniśmy przestrzegać zalecenia władz wiedząc, że dbają one o nasze zdrowie i życie. Kościoły powinny dostosować się do panujących warunków, aby w bezpieczny i legalny sposób wykonywać swoje posłanie. Problem pojawia się wtedy, kiedy ze strony państwa doszło by do trwałego i nieracjonalnego ograniczenia możliwości funkcjonowania Kościołów. W tym wypadku sytuacje należy rozpatrywać indywidualnie. Ks. Shaw postulował, aby duchowni nie nosili masek w sytuacjach kiedy działają w imieniu Chrystusa. A więc w trakcie zwiastowania Słowa i sprawowania Sakramentów – zwłaszcza podczas wypowiadania Słów Ustanowienia.
Drugi wykład poprowadził ks. John Bombaro, Amerykanin odpowiedzialny na kształcenie teologiczne w regionie Eurazji, mieszkający obecnie na Łotwie. W swej różnorodnej służbie pastorskiej miał możliwość pracy w zborze w San Diego, w okolicy zdominowanej przez mniejszości seksualne. Spotykał tam ludzi z zaburzeniami tożsamości płciowej, również z takimi, którzy poddali się operacji zmiany płci. Wykładowca podkreślił dramat tych ludzi, zwłaszcza iż z perspektywy medycznej taka operacja nie jest w pełni odwracalna. Generalnie problem dzisiejszych czasów polega na tym, że koncentrujemy się na tym co kto czuje, a nie to, kim faktycznie jest. Jednocześnie chrześcijańska i ściślej – chrzcielna tożsamość człowieka jest tożsamością obiektywną. Ludzka natura ustanowiona przez Boga stoi ponad ludzką, subiektywną wolą. Ks. Bombaro podkreślał, iż kultura Zachodu opętana została przez „możliwość wyboru”. Dominuje w niej kult różnorodności, przy czym zapomina się o tym co łączy.
Ostatnim wykładowcą był ks. Klaus Detlev Schulz – niemiecki teolog, który wychowywał się w Południowej Afryce. To właśnie on podjął się tematu „Missio Dei”. Wykładowca podkreślił, że Kościół jest ze swojej natury misyjny – Bóg posłał Syna, Syn posłał Kościół. Misja nie powinna być traktowana jako ludzkie działania, ale jako współudział w Bożym działaniu na ziemi. Ks. Schulz zachęcał, aby nie zapominać o temacie misji podczas kazań, a już szczególnie w Święto Epifanii i Święto Zesłania Ducha Świętego. Stwierdził wręcz, że jeżeli kazania w te dni nie są o misji, to „o czym one są?”. Zwrócił również uwagę, że po II Wojnie Światowej nastąpiło niebezpieczne przesunięcie akcentów z klasycznie rozumianej misyjności Kościołów, na rzecz ekumenizmu, czy wręcz jakiegoś świeckiego humanizmu. Co w sumie dobrze widać w zainteresowaniach wielu liberalnych Kościołów.
Cały program ubogacony był porannymi i wieczornymi modlitwami. Były one dwujęzyczne – angielsko-czeskie, również ja miałem okazję wygłosić kazanie w języku czeskim. Konferencja była bardzo owocna i należy mieć nadzieję, że w przyszłym roku znów się odbędzie. O tym pamiętajmy w naszych modlitwach!
ks. pastor Jakub Retmaniak