Kazanie wygłoszone 12 sierpnia 2023 w Krakowie
Łaska naszego Pana i Zbawiciela Jezusa Chrystusa niech będzie z wami wszystkimi!
Drodzy bracia i siostry, jest dla mnie radością i wyróżnieniem móc przyjechać dzisiaj do waszego miasta i sprawować posługę. Dziękuję Panu za jego łaskę, przez którą dana została mi ta możliwość. Dziękuję Grzegorzowi za zaproszenie tutaj. Korzystając z okazji, pragnę wam przekazać pozdrowienia od pastora Kastera i od braci i sióstr w luterańskiej parafii św. Michała w Pradze.
Prawo i Ewangelia, uczynki i wiara. Oto kluczowe pojęcia dla luterańskiej Reformacji i dla teologii doktora Marcina Lutra. Podczas swojego pobytu w klasztorze augustianów w Erfurcie, Marcin Luter zmagał się z palącym pytaniem dotyczącym swojego losu: Jak mogę być zbawiony? Gdy się starzejemy, albo nie możemy zasnąć, gdy tracimy ukochaną osobę, albo jesteśmy w innej krytycznej sytuacji, pojawia się to samo naglące pytanie: Jak mam dalej żyć? Jak mogę być ocalony?
W pewnym sensie, w swoim liście do Kościoła w Rzymie, apostoł Paweł zadaje podobne pytanie: Poganie, którzy nie szukali sprawiedliwości, dostąpili sprawiedliwości - sprawiedliwości, która jest z wiary. Izrael zaś, zabiegając o prawo sprawiedliwości, nie doszedł do prawa sprawiedliwości. Dlaczego? [Rz 9,30nn] Jak zatem możliwe jest bycie sprawiedliwym? Jak dostępuje się sprawiedliwości? Gdy stawiamy sobie te Pawłowe pytania, musimy pamiętać, że zbawienie nie jest możliwe dla bezbożnych, gdyż każdy, kto jest obciążony grzechem lub bezbożny, nie może się ostać blisko świętego Boga, jak poświadcza Stary Testament, a w rezultacie tacy nikczemni, nieczyści ludzie nie mogą zostać zbawieni.
Podczas jednej ze swoich podróży, w drodze do Erfurtu, Luter o mało nie został trafiony błyskawicą. Ta bliskość śmierci napełniła go grozą przed odejściem z doczesności i koniecznością stanięcia przed Bożym sądem. Luter postanowił zostać zakonnikiem i dołączył do Czarnego Klasztoru augustianów w Erfurcie. Tutaj oddawał się ascezie, postom, długim modlitwom, często przystępował do spowiedzi i wyruszył nawet na pielgrzymkę. Najbardziej znana jest jego pielgrzymka do Rzymu, gdzie był zniesmaczony przepychem rzymskiego Kościoła i papiestwa. Z sumieniem zatrwożonym grzechem, winą i wątpliwościami Luter wspiął się na kolanach po Świętych Schodach. Ten uczynek miał mu zapewnić odpust (darowanie kar za grzechy), można więc powiedzieć, że Luter wspinał się po schodach do nieba. Jednak gdy Luter dotarł na szczyt schodów, nadal był pogrążony w wątpliwościach i coraz bardziej niepewny przebaczenia swoich grzechów i zbawienia. Zadał wtedy sobie pytanie: Kto wie czy to w ogóle prawda? Gdy w późniejszych latach Luter wspominał swoje zakonne życie i nabożne wysiłki, stwierdził: Straciłem kontakt z Chrystusem Zbawicielem i Pocieszycielem, a uczyniłem go katem swojej biednej duszy. Wszystkie pobożne dokonania, wysiłki, ćwiczenia duchowe i pielgrzymka pozostawiły Lutra w duchowej rozpaczy i niepewności co do przebaczenia jego grzechów i zbawienia. Jak napisał Paweł w swoim liście, Izrael, podobnie do Lutra, nie doszedł do prawa sprawiedliwości. Nie osiągnął sprawiedliwości, bowiem próbował to zrobić, jakby była ona z uczynków prawa. Przez to nie uniknął sądu i był daleko od zbawienia.
Bracia i siostry, wyzwalającym odkryciem Lutra i Reformacji było uświadomienie sobie, że nie możemy osiągnąć sprawiedliwości przez perfekcyjne wypełnienie prawa. Nie możemy wspiąć się po schodach do nieba przy pomocy naszych zasług. Jak pisze Paweł, za każdym razem gdy chcemy ocalić siebie swoimi zasługami, nie poddajemy się sprawiedliwości Boga, a zamiast tego na próżno próbujemy ustanowić naszą sprawiedliwość. My, bracia i siostry, również nie jesteśmy niewrażliwi na tę pokusę. Również popadamy w ten błąd, gdy pokładamy zaufanie w naszym pobożnym życiu, w naszych dążeniach by zaprowadzić społeczną sprawiedliwość lub przyspieszyć historię zbawienia przez budowanie Bożego królestwa na Ziemi, opierając się na naszej cnotliwości. To wszystko jednak próżne zabiegi dla tych z naszych braci i sióstr, którzy zmagają się z rozterkami jak mogą zostać zbawieni. Nieraz zaczynamy nakładać na siebie i innych coraz więcej i więcej niepewności, zmartwień i ciężarów, aż Chrystus zaczyna się jawić jako straszny sędzia. Zamiast wskazywać naszym braciom i siostrom na Chrystusa, naszego Pocieszyciela i Zbawiciela, trzymamy nad nimi miecz Prawa i pouczamy: Musisz więcej się modlić!, Musisz mieć mocniejszą wiarę!, Musisz wieźć bardziej pobożne życie!, Musisz wyświadczać więcej dobra innym i dbać o ich pomyślność! Wszystkie te zalecenia mogą być dobre i trafne, a nasz intencje szczere, ale dla zrozpaczonego brata czy siostry, jest to jak rozdrapywanie rany. Widzą Chrystusa jedynie jako Sędziego i Króla strasznego majestatu, który osądzie ich w dniu swojego gniewu. Wówczas potykamy się o kamień potknięcia, jak Paweł powiada w swoim liście.
Zamiast tego, odkryjmy na nowo wspaniałą i kojącą wieść: Przestań zadręczać się swoimi uczynkami! Zwróć się ku kamieniowi potknięcia, którym jest Golgota i skup się na twoim ukrzyżowanym Panu i Bogu! Zapomnij o zasługiwaniu! Luter wykrzykuje dobrą nowinę: Solus Christus. Kto wierzy w niego, nie będzie zawstydzony [Rz 9,33], radośnie wieści Paweł. A jeśli chodzi o twój daremny wysiłek, by wypełnić prawo i osiągnąć dzięki temu sprawiedliwość, porzuć rozpaczliwą myśl o ustanowieniu własnej sprawiedliwości! Biegnij do krzyża, który jest kamieniem potknięcia! Tam, na krzyżu, Chrystus stał się końcem prawa ku sprawiedliwości każdego, kto wierzy [Rz 10,4]. Tam, na kamieniu potknięcia, na skale Golgoty, Chrystus nie jest twoim sędzią ani strażnikiem więziennym, ale twoim Zbawicielem i Odkupicielem, który wziął wszystkie twoje grzechy i przybił je do zbawczego krzyża. Tam, na krzyżu, twój Pan nie jest twoim katem, ale kochającym i życzliwym Zbawicielem, który wypełnił całe prawo zamiast ciebie. Tam, na krzyżu, Chrystus stał się Barankiem Bożym, który został zabity za ciebie aby wypełnić sprawiedliwość, który gładzi twoje grzechy, a ponieważ wypełnił prawo, teraz otrzymujesz sprawiedliwość z Jego przebitych rąk. Taka łaska płynie ze szczęśliwej wymiany: Chrystus bierze nasze grzechy, przybija je na krzyżu i daje nam sprawiedliwość, którą On sam zdobył. Tak więc każdy, kto wierzy w Chrystusa jako swego Odkupiciela i Zbawiciela, zostaje uznany za sprawiedliwego nie dzięki swoim uczynkom, ale dzięki zbawczemu dziełu Chrystusa na krzyżu.
Bracia i siostry, oto radosna ewangelia odkryta ponownie przez reformację luterańską. Kto biegnie do krzyża, kto nie gorszy się kamieniem potknięcia, Golgotą i kto wierzy w Chrystusa jako wypełnienie i koniec prawa, ten zostaje uwolniony z więziennej celi prawa, nie musi bać się Boga jako przerażającego Sędziego, ale może z ufnością i radością biec do Chrystusa i szczerze wołać: „Mój Pan, mój Bóg… i mój Zbawiciel, i Pocieszyciel”. Wtedy nie musimy drżeć, nie musimy się martwić, możemy w pokoju usłyszeć głos naszego Pana: „Przyjdźcie do mnie wszyscy, którzy jesteście spracowani i obciążeni, a Ja wam dam odpoczynek”. Amen.
